Numer 2(15)/2012

Spis treści: 

Wprowadzenie

1. Tomasz Zalega, Iwona Żelazna
Zachowania nabywcze polskich konsumentów na rynku dzieł sztuki

2. Piotr Oleksiak
Systemy premiowania jako podstawowe narzędzie oddziaływania na wyniki pracownika w organizacji

3. Joanna Lipowska
Cele i zagrożenia motywowania pracowników w organizacji. Dlaczego motywowanie pracowników jest potrzebne i jak uniknąć najczęstszych błędów

4. Tomasz Zalega
Wydatki konsumpcyjne w wielkomiejskich gospodarstwach domowych w Polsce w okresie kryzysu

5. Jacek Cheda
Finansowanie przedsięwzięć realizowanych w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego w Polsce

6. Cezary Tomasz Szyjko
Innowacyjne zarządzanie zrównoważoną energią na poziomie lokalnym w UE

7. Jerzy Janczewski
Zarządzanie kosztami nośników energii w firmie transportowej

8. Robert Sternik
Przywrócenie równowagi w rozwoju gałęzi transportu – moda, czy konieczność?

9. Zygmunt Kołodziej
Bezpieczeństwo międzynarodowe u progu XX wieku

10. Radosław Kamiński
Polityka zagraniczna i bezpieczeństwa Unii Europejskiej – geneza, rozwój i jej znaczenie dla współczesnej Europy. Część II: okres od 1970 do 1992 r.: od powołania Europejskiej Współpracy Politycznej po Traktat z Maastricht

11. Danuta Janczewska
Zastosowanie controllingu w zarządzaniu marketingowo-logistycznym przedsiębiorstwem sektora MSP

Streszczenie: 

1. Tomasz Zalega, Iwona Żelazna

 Zachowania nabywcze polskich konsumentów na rynku dzieł sztuki
Rynek sztuki w Polsce, który po 1989 r., po wieloletniej przerwie, zaczął tworzyć własną strukturę organizacyjną, jest silnie scentralizowany. Na przestrzeni 22 lat sprowadzał się do funkcjonowania kilku/kilkunastu domów aukcyjnych. Obroty na polskim rynku dzieł sztuki to wciąż mikroskala, ale jednocześnie ogromy potencjał, wart ok. 3,5 mld zł. Burzliwe dla gospodarki europejskiej lata kryzysu gospodarczego, w sposób bezprecedensowy przyczyniły się do rozkwitu światowego sztuki. Ten paradoksalny stan rzeczy wynika z tego, że znaczenie sztuki jako inwestycji alternatywnej rośnie w przypadku zawirowań na rynkach finansowych, kiedy inwestorzy pilnie poszukują bezpieczeństwa i sięgają do klas aktywów nieskorelowanych z szerokim rynkiem finansowym. W Polsce, spowolnieniu gospodarczemu towarzyszy wzrost wszystkich najważniejszych parametrów rynku aukcyjnego. W ciągu ostatnich lat, ilość dzieł sztuki wylicytowanych na aukcjach wzrosła o 30%, przy jednoczesnym zintensyfikowaniu się działalności firm aukcyjnych. Z powyższych przyczyn niezwykle istotne jest poznanie zachowań nabywczych konsumentów na rynku dzieł sztuki w Polsce. W tym celu, w oparciu o przeprowadzone badania, podjęto próbę przeanalizowania czynników, które w istotny sposób przesądzają o zakupie dzieł sztuki. Struktura artykułu jest następująca. Po zarysowaniu rynku dzieł sztuki w Polsce, w dalszej jego części skoncentrowano się na wyjaśnieniu istoty dzieła sztuki, a następnie omówiono zachowania nabywczych konsumentów na tym rynku. Podsumowanie rozważań kończy niniejszy artykuł.

2. Piotr Oleksiak

Systemy premiowania jako podstawowe narzędzie oddziaływania na wyniki pracownika w organizacji
Celem publikacji jest omówienie zagadnień związanych z funkcjonowaniem systemu premiowania w organizacji. Artykuł przedstawia podstawowe zasady tworzenia i funkcjonowania systemu premiowania, a także omawia podstawowe błędy, jakie mogą wystąpić przy jego konstruowaniu. Zarysowane zostały także aspekty prawne premii oraz specyfika systemów premiowania w polskich przedsiębiorstwach.

3. Joanna Lipowska

Cele i zagrożenia motywowania pracowników w organizacji. Dlaczego motywowanie pracowników jest potrzebne i jak uniknąć najczęstszych błędów
Artykuł składa się z trzech głównych części. W pierwszej przedstawione są główne przyczyny, dla których motywowanie pracowników w organizacji jest istotną kwestią. Przedstawiono związki motywowania z wynikami uzyskiwanymi przez firmę, wykorzystaniem potencjału pracowników, satysfakcją pracowników z pracy. W części drugiej opisano częste rodzaje błędów w motywowaniu pracowników, m.in: niewłaściwych poglądów na motywowanie zarządzających menedżerów, aspektów kultury czy też wartości życiowych pracowników. W części trzeciej zaproponowano rady praktyczne dla osób zajmujących się motywowaniem pracowników, które mogą im pomóc w uniknięciu błędów omawianych w artykule.

4. Tomasz Zalega

Wydatki konsumpcyjne w wielkomiejskich gospodarstwach domowych w Polsce w okresie kryzysu
Kryzys finansowo – ekonomiczny zapoczątkowany w końcowych latach pierwszej dekady XXI wieku w Stanach Zjednoczonych, objął swoim zasięgiem gospodarki wszystkich krajów starego kontynentu, w tym również, gospodarkę polską. Tak naprawdę, widoczne spowolnienie gospodarcze będące konsekwencją światowej recesji dotarło do Polski w 2009 r. Konsekwencje zjawisk kryzysowych mają charakter zarówno mikro- jak i makroekonomiczny. Do podstawowych skutków mikroekonomicznych spowolnienia gospodarczego zaliczyć można spadek poziomu konsumpcji i zachowania adaptacyjne konsumentów, zaś do konsekwencji makroekonomicznych – spadek PKB, wzrost bezrobocia (głównie typu koniunkturalnego), wzrost liczby upadłości przedsiębiorstw z powodu opcji walutowych, problemy w sferze finansów publicznych, zmiany struktury spożycia, pogorszenie sytuacji materialnej gospodarstw domowych oraz zmiany ich stylów zachowań, a także pogorszenie się nastojów konsumenckich.
Przedmiotem artykułu jest analiza zmian w wydatkach konsumpcyjnych wielkomiejskich gospodarstwach domowych w Polsce w okresie kryzysu finansowo – ekonomicznego. Celem artykułu jest określenie skali zmian i ograniczeń w wydatkach konsumpcyjnych oraz poziomu zaspokojenia potrzeb w badanych gospodarstwach domowych w okresie spowolnienie tempa wzrostu gospodarczego. Podsumowanie rozważań i ważniejsze wnioski kończą niniejszy artykuł.

5. Jacek Cheda

Finansowanie przedsięwzięć realizowanych w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego w Polsce
Artykuł poświęcony jest problematyce poświeconej finansowaniu partnerstwa publiczno-prywatnego w Polsce. Celem artykułu jest wykazanie czy dostępne obecnie źródła finansowania przedsięwzięć o charakterze publicznym mogą być wykorzystywane dla potrzeb partnerstwa publiczno-prywatnego i jeśli tak to czy są wystarczające. Dlatego też Autor omówił istotę partnerstwa publiczno-prywatnego w Polsce. Następnie scharakteryzował źródła finansowania partnerstwa publiczno-prywatnego. Wskazał zarówno na formy zasilania finansowego wewnętrznego (środki własne), jak i zewnętrznego (kredyty, pożyczki). Szczególną uwagę poświęcił środkom pozyskiwanym z Unii Europejskiej i z wyspecjalizowanych instytucji finansowych (polskich i zagranicznych). W podsumowaniu podjął próbę odpowiedzi na stawiane we wstępie pytania.

6. Cezary Tomasz Szyjko

Innowacyjne zarządzanie zrównoważoną energią na poziomie regionalnym w UE
Autor w artykule przybliżył problematykę poświęconą wyzwaniom, jakie stoją przed Unią Europejską i państwami członkowskimi w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego. Szczególną uwagę zwrócił na odnawialne źródła energii, których szersze wykorzystywanie może istotnie wpłynąć na bezpieczeństwo energetyczne Unii Europejskiej. Poddał analizie również rolę, jaką w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego odgrywają jednostki samorządu terytorialnego, szczególnie jednostki samorządu lokalnego.

7. Jerzy Janczewski

Zarządzanie kosztami nośników energii w firmie transportowej
Rosnące ceny paliw i spadek rentowności transportu drogowego zmuszają firmy transportowe do poszukiwania oszczędności w obszarze kosztów operacyjnych. W przedsiębiorstwach transportu drogowego oprócz wynagrodzeń i amortyzacji pojazdów jednym z podstawowych czynników generujących znaczne koszty jest zużycie paliwa. Planując zmniejszenie kosztów w obszarze zużycia paliwa należy uwzględnić wiele różnych czynników, które są ze sobą ściśle związane. Celem artykułu jest prezentacja i analiza niektórych czynników technicznych i organizacyjnych wpływających na racjonalne gospodarowanie paliwem w przedsiębiorstwie transportu drogowego.

8. Robert Sternik

Przywrócenie równowagi w rozwoju gałęzi transportu – moda, czy konieczność?

Zakłócenie równowagi w stopniu rozwoju różnych gałęzi transportu doprowadziło do znacznego wzrostu kosztów zewnętrznych kreowanych przez dominujący w przewozach transport drogowy. Szczególnie wysokie koszty wiążą się ze skutkami wypadków drogowych w zakresie kosztów materialnych, ale przede wszystkim kosztów odszkodowań, rent inwalidzkich, hospitalizacji, leczenia, czy rehabilitacji ofiar wypadków. Zmniejszenie liczby wypadków poprzez ograniczenie obciążeń pracą przewozową transportu drogowego na odległości przekraczające 300 km może być źródłem finansowania nowych inwestycji poszerzających udział transportu intermodalnego w pracy przewozowej. Z uwagi na znaczący udział w przewozach drogowych zestawów członowych ( ciągnik+ naczepa) szczególnego znaczenia nabiera transport intermodalny typu Ro-La realizowany w systemie podobnym do Modalohr. Międzynarodowy zasięg operacji drogowych firm przewozowych może również przyczynić się do ułatwienia pewnych zmian organizacyjnych przyczyniając się do podnoszenia efektywności ekonomicznej takiego systemu transportu.

9. Zygmunt Kołodziej

Bezpieczeństwo międzynarodowe u progu XX wieku
Artykuł dotyka jednego z priorytetowych działań każdego systemu politycznego – zagwarantowanie bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego. Autor w oparciu o szeroką literaturę przedmiotu prezentuje różnorodne rodzaje współczesnych zagrożeń jako skutków m.in. postępującej globalizacji świata. Poprzez, z obiektywnych przyczyn, nieco pobieżną analizę subiektywnych i obiektywnych aspektów zagrożenia stara się dociec, co współcześnie jest najbardziej istotnym uwarunkowaniem bezpiecznej egzystencji oraz w jaki sposób można je minimalizować w wymiarze wewnętrznym, jak i międzynarodowym.

 10. Radosław Kamiński

Polityka zagraniczna i bezpieczeństwa Unii Europejskiej – geneza, rozwój i jej znaczenie dla współczesnej Europy. Część II: okres od 1970 do 1992 r.: od powołania Europejskiej Współpracy Politycznej po Traktat z Maastricht
Geneza współczesnego systemu bezpieczeństwa światowego sięga schyłku drugiej wojny światowej, po której zaczął się tworzyć nowy – dwubiegunowy układ sił. Aktualny system współpracy państw członkowskich Unii Europejskiej w zakresie polityki zagranicznej i bezpieczeństwa jest wynikiem długoletniego procesu, którego geneza sięga drugiej połowy lat czterdziestych XX wieku. Jego tworzenie opierało się na wielu kompromisach zawieranych pomiędzy państwami członkowskimi. Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa – ustanowiona Traktatem z Maastricht z 7 lutego 1992r. jako efekt żmudnych starań członków Unii – jest instrumentem wzmacniania europejskiej tożsamości i niezależności, wspierania pokoju, bezpieczeństwa oraz postępu w Europie i na świecie. Celem artykułu jest przybliżenie procesu kształtowania się WPZiB oraz celów i znaczenia jakie odgrywa w kształtowaniu się współczesnych stosunków międzynarodowych. Część druga publikacji obejmuje swym zakresem okres od utworzenia Europejskiej Wspólnoty Politycznej do ustanowienia Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa (1970 -1992).

11. Danuta Janczewska

Zastosowanie controllingu w zarządzaniu marketingowo-logistycznym przedsiębiorstwem z sektora MSP
Zarządzanie przedsiębiorstwem z sektora MSP wymaga podejmowania działań umożliwiających rozwój tego przedsiębiorstwa, a w obecnych czasach niekiedy przetrwanie i utrzymanie firmy na rynku. Zagadnienia związane z zarządzaniem przedsiębiorstwem i umiejętności menedżerskie stają się szczególnie ważne i potrzebne. W literaturze przedmiotu brak jest propozycji i opracowań badawczych dotyczących możliwości zastosowania nowoczesnych metod zarządzania firmą z sektora MSP, a dostępne źródła przytaczają przykłady stosowania najnowszych rozwiązań w zarządzaniu w firmach dużych i koncernach multinarodowych działających na rynkach międzynarodowych. Celem artykułu jest przedstawienie możliwości zastosowania metod controllingowych w zarządzaniu marketingowo- logistycznym w przedsiębiorstwach z sektora MSP.

List of Content: 

1. Tomasz Zalega, Iwona Żelazna
The buying behaviours of Polish consumers on the art market

2. Piotr Oleksiak
Systems of awarding a bonus as the essential tool of the influence on the performance to the employee in the organization

3. Joanna Lipowska
Motivating employees an orgnization: objectives and risks. Why is motivating employees necessary and how to avoid mistakes

4. Tomasz Zalega
Consumer expenditures of large-city households in Poland during economic crisis

5. Jacek Cheda
Financing of projects implemented under public-private partnership in Poland

6. Cezary Tomasz Szyjko
Innovative management of sustainable energy at the local level in the European Union

7. Jerzy Janczewski
The managing of costs energy medium in transport company

8. Robert Sternik
Restoration of balance in development among various branches of transport- fashion or necessity?

9. Zygmunt Kołodziej
International security at the turn of the twenty-first century

10. Radosław Kamiński
Foreign and security policy of the European Union – genesis, development and importance for contemporary Europe. Part 2: 1970 - 1992: from the establishment of the European Political Cooperation to the Maastricht Treaty.

11. Danuta Janczewska
The Implementation of Controlling in Marketing and Logistic Management of Enterprise in SMEs Sector

Abstracts: 

1. Tomasz Zalega, Iwona Żelazna

The buying behaviours of Polish consumers on the art market
The art market in Poland that in 1989 started to develop its own organizational structure after a long period of absence is strongly centralised. Over the last 22 years it has been represented by several to ten plus auction houses. The volume of transactions involving works of art is still very small, however the market’s potential estimated at around 3.5 billion zlotys is huge. The stormy years of economic crisis affecting also the European economy have contributed to the prosperity of the global art market on an unprecedented scale. This paradox arises from the fact that works of arts become more important as alternative investment when financial markets are in turmoil and investors urgently seeking safety switch their interest towards a class of assets unrelated to the financial market at large. With economic deceleration in Poland, all major parameters of the country’ auction market started rising. The number of works of art sold at auctions in the recent years has increased by 30%, accompanied by a growing activity of auction houses. These circumstances are important arguments for investigating consumers’ buying behaviours on this market. To this end, based on the earlier survey, an attempt is made at analysing factors having significant effect on the purchase of works of art. The article is structured as follows. After giving an outline of the Polish art market, it moves on to explaining the nature of a work of art and then to presenting consumer behaviours on this market. The last part is conclusions.

2. Piotr Oleksiak

Systems of awarding a bonus as the essential tool of the influence on the performance to the employee in the organization
The aim of publication is review of issues associated with functioning of the system of awarding a bonus in the organization. The article is showing elements of creating and functioning of the system of awarding a bonus, as well as is discussing basic mistakes which can appear at constructing it. They were also outlined he legal aspects of the bonus and the specificity of systems of awarding a bonus in Polish enterprises.

3. Joanna Lipowska

Motivating employees an orgnization: objectives and risks. Why is motivating employees necessary and how to avoid mistakes
The article consists of three parts. The main reasons for motivating employees are presented in the first part. The relation between motivating and a company’s results, employees’ potential and their satisfaction is also described.  Improper motivating methods, such as: managers’ wrong views on motivating, cultural or life value aspects, are characterized in part two. Pieces of practical advice, that can help to avoid mistakes presented in the article, are shortly described in part three.

 4. Tomasz Zalega

Consumer expenditures of large-city households in Poland during economic crisis
The financial and economic crisis that started in the USA in the late 2010s affected all countries on the old continent, including Poland. In fact, the effects of economic slowdown produced by global recession became visible in the Polish economy in 2009. Crises exert both micro- and macroeconomic impacts. The basic microeconomic consequences of decelerating economy include declining consumption and adaptive behaviours among consumers, while the macroeconomic ones are shrinking GDP, growing unemployment (mainly structural), more enterprises going bankrupt because of forex options, public finance problems, changing structure of consumption, deteriorating financial situation of households and adjustments in their lifestyles, as well as worsening consumer attitudes.
The article presents an analysis of changes taking place in the consumer expenditures of large-city households in Poland during a financial and economic crisis. Its aim is to identify the scale of changes and restrictions affecting consumer expenditures and the level of needs satisfaction in the surveyed households in a period of economic slowdown. The article closes with a summation and major conclusions.

5. Jacek Cheda

Financing of projects implemented under public-private partnership in Poland
Article is devoted to the issue of funding devoted to public-private partnerships in Poland. The purpose of this article is to demonstrate that currently available sources of financing for public projects can be used for public-private partnership, and if so, whether they are sufficient. The author discusses the nature of public-private partnerships in Poland. Then characterized the funding of public-private partnerships. He pointed out both forms of internal financial power (own funds) and external (loans, loan). Particular attention is devoted to those gained from the European Union and specialized financial institutions (polish and foreign). In conclusion, attempted to answer the questions posed in the introduction.

6. Cezary Tomasz Szyjko

Innovative management of sustainable energy at the local level in the European Union
Sustainable development will not be brought about by European Union policies only: it must be taken up by local society at large as a principle guiding the many choices each citizen makes every day, as well as the big political and economic decisions that have. This requires profound changes in thinking, in economic and social structures and in consumption and production patterns. This required a sustainable development strategy with a stronger focus, a clearer division of responsibilities, wider ownership and broader support, a stronger integration of the international dimension and more effective implementation and monitoring.

7. Jerzy Janczewski

The managing of costs energy medium in transport company
Growing of prices of fuel and decrease of profit of road transport forced the transport companies to looking for significant savings in operation costs area. In transporting companies using of fuel is the one of main factors generating significant besides salary and amortization of cars. Planning the decreasing of costs in using of fuel should take into consideration many factors, connecting each others. The aim of article is presentation and analysis some of technical and organizational factors, influenced on rational management of fuel in company of road transport branch.

8. Robert Sternik

Restoration of balance in development among various branches of transport- fashion or necessity?
Disturbance of balance in development among various branches of transport has led to serious increase in its external costs due to dominating position of road transport in logistics. The main costs of such a transport, except the material ones, involve compensations, disability pension, hospitalization, medical care and road accident victims’ rehabilitation. Decrease in the number of road accidents achieved by restricting the road transport on distances over 300 km may be a good finance source for investments in extending the application of intermodal transport in logistics. Due to extensive use of segment set mega trailer (tractor + trailer) in road transport, the intermodal transport of a Ro-La type, realized in the systems similar to Modalohr, is becoming crucial matter. International range of logistic companies may help in making organizational changes, what in result will increase the transport system economics.

9. Zygmunt Kołodziej

International security at the turn of the twenty-first century
The article concerns one of the essential priorites of each political system – a guarantee of the internal and external security. The author, based on the vast literature on this subject, presents different kinds of contemporary threats as results of progressive world’s globalization. Through, from objective reasons, quite superficial analysis of subjective and objective aspects of threat, the author tries to find out, what is now the most essential condition of safe existence and in what way we can limit it in the internal and international dimension.

10. Radosław Kamiński

Foreign and security policy of the European Union – genesis, development and importance for contemporary Europe. Part 2: 1970 - 1992: from the establishment of the European Political Cooperation to the Maastricht Treaty.
The genesis of the modern world security system dates back to the end of the second
World War II, after which there started to form a new - bipolar balance of power. The current
system of cooperation between Member States of the European Union's foreign policy
and safety is the result of long-term process, which origin dates back to the second
mid-forties of the twentieth century. Its development was based on a number of compromises
concluded between Member States. Common Foreign and Security Policy - established by the Treaty of Maastricht on 7 February 1992 - as a result of painstaking efforts of members of the Union - is an instrument for fostering European identity and independence, promoting peace, security and progress in Europe and in the world. The aim of this paper is to present the process of formation of the CFSP, its objectives and importance in the evolution of contemporary international relations. The second part of the publication covers the period from the establishment of the European Political Community to the establishment of the Common Foreign and Security Policy (1970 -1992).

11. Danuta Janczewska

The Implementation of Controlling in Marketing and Logistic Management of Enterprise in SMEs Sector
Management of enterprise in SMEs sector needs the activity in developing of enterprise and surviving on the market now. Problems of management and managing skills are especially important and necessary. In literature there are not available a lot of positions about possibilities of using the present methods of management in SMEs, and only about big enterprises. The goal of article is presenting the using a new methods of controlling management in SMEs, by example in confectionery branch.