Numer 1(8)/2009

Spis treści: 

Halina Worach-Kardas

Wprowadzenie

CZĘŚĆ I

ZARZĄDZANIE ORGANIZACJĄ

Jacek Nazdrowicz

Wpływ zarządzania strategicznego na poziom innowacyjności polskich przedsiębiorstw

Bernard Rzeczyński

Geologistyka portów lotniczych w Polsce. Stagnacja zarządzania rozwojem

Izabela Witczak

Znaczenie marketingu organizacji non-profit

Aneta Burska

Zarządzanie projektem - cykl życia projektu językowego

Magdalena Ratalewska, Wiesław Przybyła

Metoda projektowa w kształceniu e-learingowym

CZĘŚĆ II

RYNEK PRACY I BEZROBOCIE

Elżbieta Trafiałek

Stymulatory i bariery rozwoju świętokrzyskiego rynku pracy

Szymon Kostrzewski

Ekonomiczne i społeczne skutki bezrobocia długotrwałego

Tomasz Zalega

Spożycie żywności w gospodarstwach domowych dotkniętych bezrobociem - ujęcie empiryczne

CZĘŚĆ III

ADMINISTRACJA SAMORZĄDOWA I ZARZĄDZANIE TERYTORIALNE

Andrzej Wasiak

Problemy i tendencje rozwoju polskich województw ze szczególnym uwzględnieniem regionu łódzkiego

Izabela Wielewska

Ocena pracownicza w jednostkach samorządu terytorialnego w opinii urzędników

Magdalena Kalisiak-Mędelska, Aldona Podgórniak-Krzykacz

Problematyka badania jakości usług wodociągowo-kanalizacyjnych na wybranych przykładach

CZĘŚĆ IV

PROBLEMY POLITYKI SPOŁECZNEJ I GOSPODARSTW DOMOWYCH

Halina Worach-Kardas

Zarządzanie ryzykiem społecznym - państwo, rynek, gospodarstwo domowe

Paweł Bryła

Absorpcja środków SAPARD wśród rolników - wyniki badań

Barbara Dembowska

Świadomość ekonomiczna jako element zarządzania finansami współczesnych gospodarstw domowych

Jan Więcek, Anita Fajczak-Kowalska

Analiza zmian dochodów i wydatków w gospodarstwach domowych w województwie łódzkim i w Polsce w latach 1999-2006

Streszczenie: 

CZĘŚĆ I

ZARZĄDZANIE ORGANIZACJĄ

Jacek Nazdrowicz

Wpływ zarządzania strategicznego na poziom innowacyjności polskich przedsiębiorstw

Procesy zarządzania są najważniejszym działaniem kreującym strategię opartą na innowacjach. Polskie przedsiębiorstwa powinny w strategii większą uwagę zwrócić na rozwój innowacyjności, co pozwoli na znaczne podwyższenie jego poziomu, który od kilku lat jest bardzo niski. W artykule również zwrócono uwagę na bariery w procesach decyzyjnych, które mogą znacznie hamować innowacyjność przedsiębiorstw, oraz wskazano obszary największej aktywności innowacyjnej w polskiej gospodarce.

Bernard Rzeczyński

Geologistyka portów lotniczych w Polsce. Stagnacja zarządzania rozwojem

Wprowadzenie. Dostępność komunikacji lotniczej i portów lotniczych jako wartość kulturowa. 'Odkrywczy', kolejny program rozwoju infrastruktury lotniczej. Początki trwałości historycznej stagnacji sieci portów lotniczych. Brak analizy etiologicznej stagnacji rozwoju sieci portów lotniczych. Krótki przegląd projektów zarządzania rozwojem infrastruktury i komunikacji lotniczej do transformacji ustrojowo-gospodarczej w 1990 r. Geologistyka krajowej sieci komunikacji lotniczej po transformacji ustrojowo-gospodarczej. Państwowa polityka rozwoju sieci i infrastruktury lotniczej na progu XXI w. - zadania strategiczne i symptomy zastoju. Polska lotnicza europejska, regionalna czy gminna?

Izabela Witczak

Znaczenie marketingu organizacji non-profit

Celem artykułu było omówienie marketingu organizacji non profit. Całość podzielona została na trzy części. Dwie pierwsze z nich przedstawiają istotę, rozwój oraz klasyfikację organizacji non profit. Rozważania zawarte w trzeciej części artykułu dotyczą charakteru działalności marketingowej omawianych organizacji: wskazano na grupy ich klientów oraz strategię działań marketingowych.

Aneta Burska

Zarządzanie projektem - cykl życia projektu językowego

Instytucje szkoleniowe, dostarczające usługi językowe, podlegają regułom rynku w tym samym stopniu jak inne przedsięwzięcia biznesowe a czas opracowania oraz jakość produktu, z którym planują wejść na rynek, w znacznej mierze determinują powodzenie danej oferty wśród odbiorcy. Aby osiągnąć sukces niezbędne jest sprawne zarządzanie realizacją nowych produktów. Artykuł omawia cykl życia projektu językowego, w oparciu o analizę trzech przykładów, w aspekcie metodologii zarządzania projektem.

Magdalena Ratalewska, Wiesław Przybyła

Metoda projektowa w kształceniu e-learingowym

Nauczanie metodą projektów ma bogate tradycje w historii dydaktyki i wychowania. Teoretycy i praktycy wskazują na liczne korzyści, które może przynieść stosowanie kształcenia przez projekty. Artykuł omawia zarówno kontekst historyczny metody projektowej, jak i jej fundamentalne wyróżniki. Celem rozważań jest skonfrontowanie instrumentów nauczania przez projekty z możliwościami i ograniczeniami kształcenia on-line. Skonfrontowano również tzw. e-projekt z doświadczeniami studentów Polskiego Uniwersytetu Wirtualnego, przytaczając i analizując wyniki przeprowadzonej ankiety.

CZĘŚĆ II

RYNEK PRACY I BEZROBOCIE

Elżbieta Trafiałek

Stymulatory i bariery rozwoju świętokrzyskiego rynku pracy

Tekst poświęcony prezentacji regionu i świętokrzyskiego rynku pracy, w tym czynników sprzyjających jego rozwojowi i blokujących skuteczne zwalczanie bezrobocia. Zwrócono uwagę na tak istotne problemy regionu jak: dominujące rolnictwo socjalne, niskie tempo rozwoju sieci podmiotów gospodarczych, najniższy w kraju napływ ofert pracy, bezrobocie strukturalne i niska, ograniczana transferami socjalnymi, motywacja bezrobotnych do kształcenia oraz podejmowania legalnego zatrudnienia. Przytoczono przykłady prowadzonej aktywizacji zawodowej i społecznej, podkreślając jednocześnie, że mimo dużego nakładu sił i środków (także z EFS) - świętokrzyskie nadal należy do regionów najsłabszych gospodarczo w kraju (II miejsce pod względem stopy bezrobocia po warmińsko-mazurskim) i w Unii Europejskiej (Komisja Europejska zakwalifikowała go do 10 najbiedniejszych regionów Wspólnoty). W części końcowej tekstu wskazano główne przyczyny diagnozowanych kwestii i sformułowano rekomendacje dla władz lokalnych.

Szymon Kostrzewski

Ekonomiczne i społeczne skutki bezrobocia długotrwałego

Pomimo obserwowanego w ostatnim czasie wyraźnego spadku bezrobocia w Polsce, niezmiennie najliczniejszą grupą bezrobotnych są osoby bezrobotne długotrwale. W czerwcu 2008 r. stanowili blisko 60% ogółu zarejestrowanych, czyli ponad 860 tys. osób.
Bezrobocie długotrwałe może skutkować wieloma negatywnymi zjawiskami, począwszy od narastającego ubóstwa poprzez izolację społeczną i zaburzenie funkcjonowania rodziny, na rozwoju patologii społecznych kończąc.
Skuteczna walka z efektami bezrobocia długotrwałego powinna obejmować zintegrowane działania promujące zatrudnienie i rozwój nowych miejsc pracy oraz aktywizację zawodową bezrobotnych, a także działania osłaniające bezrobotnych przed negatywnymi skutkami społecznymi bezrobocia.

Tomasz Zalega

Spożycie żywności w gospodarstwach domowych dotkniętych bezrobociem - ujęcie empiryczne

W artykule przedstawiono spożycie żywności w gospodarstwach domowych dotkniętych bezrobociem. Dane, na których oparto informacje pochodzą z badań ankietowych przeprowadzonych wśród gospodarstw domowych z osobami bezrobotnymi na terenie Mazowsza. Po zaprezentowaniu metodologii i założeń badania, skoncentrowano się na wydatkach na wybrane artykuły żywnościowe. W następnych częściach przedstawiono informacje dotyczące zmiany w spożyciu żywności oraz najważniejsze determinanty decydujące o zakupie produktów żywnościowych w gospodarstwach domowych z osobami bezrobotnymi.

CZĘŚĆ III

ADMINISTRACJA SAMORZĄDOWA I ZARZĄDZANIE TERYTORIALNE

Andrzej Wasiak

Problemy i tendencje rozwoju polskich województw ze szczególnym uwzględnieniem regionu łódzkiego

Uczestnictwo w Unii Europejskiej otwiera przed polskimi regionami nowe możliwości, stawia również i nowe wyzwania. Po uzyskaniu członkostwa Polska i jej regiony otworzyły się na procesy gospodarcze, społeczne, polityczne i kulturowe, zachodzące w krajach Unii i stanęły przed faktem zmierzenia się z tymi wyzwaniami. Zwiększyła się tym samym konkurencyjna presja polskich instytucji regionalnych i samorządowych, które w globalizującej się gospodarce nabrały większego znaczenia w zakresie kreowania rozwoju regionów.
Przedmiotem artykułu są problemy i tendencje rozwoju polskich województw, celem zaś jest próba przedstawienia kierunków dalszego rozwoju regionu łódzkiego. Artykuł porusza problematykę rosnącego znaczenia rozwoju regionu i polityki regionalnej w jednoczącej się Europie, w tym również w Polsce. Próbuje naświetlić tendencje rozwoju regionu łódzkiego, charakter jego polityki regionalnej.

Izabela Wielewska

Ocena pracownicza w jednostkach samorządu terytorialnego w opinii urzędników

Ocenianie pracowników jest jednym z ważniejszych zadań polityki kadrowej prowadzonej w każdej organizacji. Efekty osiągane przez poszczególnych pracowników powinny być oceniane przez cały czas. Aby system ocen pracowniczych był miarodajny musi być usystematyzowany. System ocen pracowników służy kompleksowej ocenie pracy zatrudnionych w organizacji, pod kątem realizacji jej celów. Musi zawierać przejrzyste kryteria oceny, które powinny mieć operacyjny i merytoryczny charakter.
Ocenę pracowniczą prowadzi się głównie po to, aby mobilizować pracowników do rozwoju zawodowego, a to z kolei powinno prowadzić do lepszej i efektywniejszej pracy organizacji.

Magdalena Kalisiak-Mędelska, Aldona Podgórniak-Krzykacz

Problematyka badania jakości usług wodociągowo-kanalizacyjnych na wybranych przykładach

Artykuł podejmuje problematykę pomiaru jakości usług wodociągowo-kanalizacyjnych. W tym celu zaprezentowane zostały dwa przykłady systemów wskaźników oceniających wydajność i skuteczność usług: zestaw wskaźników monitorowanych w ramach Systemu Analiz Samorządowych oraz system opracowany w gminie Siepraw. Celem artykułu jest zidentyfikowanie zakresu i szczegółowości pomiaru jakości usług publicznych w obszarze gospodarki wodno-ściekowej.

CZĘŚĆ IV

PROBLEMY POLITYKI SPOŁECZNEJ I GOSPODARSTW DOMOWYCH

Halina Worach-Kardas

Zarządzanie ryzykiem społecznym - państwo, rynek, gospodarstwo domowe

Artykuł koncentruje się na problemie zmieniającej się roli państwa w zarządzaniu ryzykiem społecznym. Do niedawna panował pogląd, że głównym, podstawowym podmiotem polityki społecznej jest władza publiczna a więc przede wszystkim państwo. Globalizacja, masowa migracja pracownicza spowodowała iż współczesne państwo stało się mało wydolne w zapewnieniu bezpieczeństwa socjalnego obywateli to jest w zabezpieczeniu ryzyk socjalnych. Welfare pluralizm stanowi jedną z nowszych koncepcji teoretycznych rozwoju polityki społeczno - gospodarczej podkreślającą ważność trzech głównych instytucji: państwa, rynku oraz gospodarstwa domowego. Główną cechą tej koncepcji jest różnorodność podmiotów i form świadczenia usług a także źródeł finansowania polityki społecznej.

Paweł Bryła

Absorpcja środków SAPARD wśród rolników - wyniki badań

Przed rozpoczęciem realizacji programu SAPARD Polska charakteryzowała się niekorzystną strukturą agrarną, niską wydajnością pracy w rolnictwie i gorszą sytuacją dochodową ludności zamieszkałej na terenach wiejskich w stosunku do reszty społeczeństwa. Poprawa sytuacji może nastąpić w wyniku konsekwentnej implementacji modelu wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich, w którym istnieje synergia między restrukturyzacją branży rolno-spożywczej i promocją przedsięwzięć pozarolniczych na obszarach wiejskich. Program SAPARD był nakierowany przede wszystkim na wspieranie inwestycji modernizujących podmioty działające w branży rolno-spożywczej, przy czym - niezgodnie z założeniami twórców programu - polscy rolnicy wykazali niewielkie zainteresowanie schematami promującymi specjalizację ich gospodarstw. Badana próba wnioskodawców działania 2 SAPARD w województwie łódzkim charakteryzowała się znacznie wyższym poziomem wykształcenia niż wynikałoby ze wskaźników statystycznych dla tego obszaru. Podobnie wielkość gospodarstw wnioskodawców była dużo większa od przeciętnej. Udowodniono zatem, iż program SAPARD służył prawie wyłącznie realizacji zamierzeń strategicznych rolników, których można uznać za liderów w swoich społecznościach.

Barbara Dembowska

Świadomość ekonomiczna jako element zarządzania finansami współczesnych gospodarstw domowych

W artykule dokonano oceny sytuacji ekonomicznej gospodarstw domowych w Polsce w oparciu o najnowsze badania. W artykule przedstawiono proces zarządzania finansami. W pierwszej części pracy przeprowadzono analizę budżetów gospodarstw domowych. W drugiej części omówiono elementy świadomości ekonomicznej. Bazując na danych liczbowych w artykule dokonano analizy zakresu korzystania z kredytów i posiadania oszczędności przez polskie gospodarstwa domowe. Pokazano, że poziom świadomości finansowej jest zbyt niski a rola edukacji ekonomicznej bardzo ważna.

Jan Więcek, Anita Fajczak-Kowalska

Analiza zmian dochodów i wydatków w gospodarstwach domowych w województwie łódzkim i w Polsce w latach 1999-2006

W artykule zaprezentowano analizę zmian dochodów rozporządzalnych oraz wydatków na duże agregaty (żywność i napoje bezalkoholowe, napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe, odzież i obuwie, użytkowanie mieszkania i nośniki energii, zdrowie, transport, edukacja, rekreacja i kultura, łączność) w latach 1999-2006. Określono wielkość różnic występujących w dochodach rozporządzalnych i wydatkach między gospodarstwami z województwa łódzkiego a wszystkimi badanymi gospodarstwami w Polsce.

Abstracts: 

PART I

Jacek Nazdrowicz

A strategic management impact on level of polish companies innovation

Management processes are the most important activity which creates strategy based on innovations. Polish companies should focus more on innovative development in strategy, which permits significantly raise its level, which is very low. One took note in this article of barriers in decision processes, which can considerably inhibits company innovations and shows areas of the largest innovation activities in polish economy.

Bernard Rzeczyński

Geologistics of airports in Poland. Stagnation of development's management

Introduction. Accessibility of air transport and airports as cultural value. "New finding" consecutive program of air infrastructure development. Beginnings of airports network historical stagnation durability. Etiological analysis shortage of airports network development's stagnation. Short review of management projects of infrastructure and air transport development till constitutional and economic transition in 1990. Geologistics of interior air transport network after constitutional and economic transition. State policy of air network and infrastructure development at XXI century threshold - strategic tasks and standstill symptoms. Aeronautical Poland - European, regional or communal?

Izabela Witczak

Marketing of non proft organizations

The paper is focused on marketing of non proft organizations. There are three main parts. The first one is discussed the meaning and development of non profit organizations. The second one considers the typology of the 3rd sector organizations. In the last one there are the considerations of marketing mix tools and marketing strategy in non profit organizations.

Aneta Burska

Project management - the life cycle of a language project

Training institutions which offer language services have to respect market rules in the same way as any other business undertaking; the quality of the products intened to be launched and their lead times to a large extent determine their success amongst target customers. In order to succeed the institutions need effective management methods in order to develop new products or services quickly. The article looks at the life cycle of a language project, analysing three project cases, in the aspect of project management methodology.

Magdalena Ratalewska, Wiesław Przybyła

A project based method in e-learning

Project based methods have good track record in the history of teaching and education. Both theorists and practices indicate many benefits of project based methods. This paper describes history of the method and presents its main features. The goal is to put procedures used in the methods against the capabilities and restrictions of e-learning. The paper also describes the e-project and experiences of the students of PUW (Polish Virtual University) and results of the survey.

PART II

Elżbieta Trafiałek

The stimulants and barriers to the development of Kielce region work market

The text is on presentation of Kielce region and its work market, including favourable factors to its development and the unfavourable ones to combat effectively unemployment. The author emphasised such important problems of the region as: dominating social agriculture, the low pace of development of investment net, the country lowest influx of job offers, structural unemployment, and low, limited by social migrations, motivation of the unemployed for education and taking up legal work. Examples of professional and social mobilization have been quoted, but simultaneously it has been underlined that in spite of many activities and financial resources (the European Social Fund - ESF including) the Kielce region is among the weakest economically regions (the second one after the Warmian-Masurian region as regards the unemployment rate) in the country and in the European Union (the European Commission counted it among the ten poorest regions of the European Community). In the final paragraph of the text the author pointed out the main causes of the diagnosed issues and formulated some recommendations for local authorities.

Szymon Kostrzewski

Economic and social consequences of long term unemployment

Despite the reduction of the level of unemployment in Poland permanently the largest group among unemployed are longterm unemployed. In June 2008 the number of long-term unemployed came to 860 thousands, which was almost 60% of total unemployed.
Long-term unemployment may have an effect on many negative events, from increasing poverty, social isolation and disturbances in family functioning, to social pathology.
Effective fight against the effects of long-term unemployment should include integrated measures of employment promotion and new workplaces development and professional activation of unemployed and also protective operations against the negative social consequences of long term unemployment.

Tomasz Zalega

Consumption of food in households affected by unemployment - an empirical approach

The article presents the consumption of food products in households affected by unemployment. Data used to develop information were derived from a questionnaire survey conducted among Mazovian households with unemployed members. After presenting the survey methodology and assumptions, the article concentrates on amounts spent on selected food products. The next sections provide information about changes in the consumption of food and about major determinants influencing the purchase of food products in households with unemployed persons.

PART III

Andrzej Wasiak

The problems and tendencies of the development of Polish voivodeships, taking into consideration in particular the region of Łódź

The participation in the European Union creates new opportunities for Polish regions, but also challenges. After acquiring membership, Poland and its regions opened to economic, social, political, and cultural processes taking place in the member states of the EU, and had to face these challenges. At the same time, there was an increase in the competitive pressure of Polish regional and local governments, which in globalizing economy acquired greater meaning in the scope of regions development creation.
The subject of the article is the problems and tendencies of the development of
Polish voivodeships, and its aim is an attempt to present the directions of further development of the region of Lodz. The article discusses the problem of growing meaning of the development of the region and regional policy in the uniting Europe, including Poland. It tries to present the tendencies of the region of Lodz's development, the character of its regional policy.

Izabela Wielewska

Employee evaluation in territorial self government units based on the officers' opinions

Evaluation of employees is one of more important tasks of the human resources policy carried out inside any organization. The results achieved by individual employees should be evaluated all the time. In order to have a reliable employee evaluation system, it must be systematised. The employee evaluation system is intended to provide comprehensive evaluation of the work of the people, being employed in an organisation, in terms of realization of its goals. It must contain transparent evaluation criteria which should be of operating and substantial nature.
The employee evaluation is mainly performed to stimulate the employees for professional development which, in turn, should lead to better and more efficient organization of the work.

Magdalena Kalisiak-Mędelska, Aldona Podgórniak-Krzykacz

The issue of water and sewerage provision service quality surveys of specific examples.

The article presents the issue of measurement of water and sewerage provision services quality. To comply two examples were presented of indicators system to evaluate performance and efficiency of these services: set of indicators monitored by Local Government Analysis System and system developed by community of Siepraw. Article's goal is to identify scope and particularity of public services measurement in the matter of water and sewerage services government.

PART IV

Halina Worach-Kardas

Management of social risk - the changing role of the state, the market and the houseshold

The article apply the new paradigm of social risk management that is welfare mix. In recent years one might have witnessed a shift in the emphasis from the traditional welfare state to welfare pluralism. It becomes evident that all sectors - the government, the market, and the institutions of civil society, contribute to the creation and maintenance of social prosperity. In Poland, a gradual shift of responsibility from the central government level to the level of self-government as well as towards the private commercial sector and the non-governmental one may be observed.

Paweł Bryła

The absorption of sapard funds by farmers - results of a research study

Before the SAPARD programme was launched, Poland was characterised by an unfavourable agrarian structure, low agricultural labour efficiency and a worse income situation of rural inhabitants compared to the rest of the society. An improvement of the situation is expected to occur as a result of a consequent implementation of the multifunctional rural development model, which contains a synergy between the agri-food sector restructuring and the promotion of non-agricultural activities in the countryside. SAPARD was mostly oriented at supporting modernization investments in the agri-food sector. It is worth noting, however, that Polish farmers - contrary to the assumptions of the authors of the programme - showed limited interest in those schemes that promoted specialisation of their farms. Our sample consisting of applicants for support in the framework of SAPARD measure 2 in the Lodz region was characterised by a significantly higher level of education than implied from the official statistics for this region. Moreover, the size of the applicants' farms was considerably bigger than the regional average. Therefore, it was proved that SAPARD contributed to the implementation of the strategic intentions almost exclusively of those farmers who might be considered as leaders of their communities.

Barbara Dembowska

The economical consciousness as a part of financial management in contemporary households

The article presents an analysis of financial situation of households in Poland basing on results of research. In this article the process of financial management is shown. There are an analysis of the budget of polish households is in the first part. There are discussed elements of the economical consciousness in households in the second part of this article. Basing on numerical data in this article discusses a range of using credits and having savings in households. There are shown that the level of financial consciousness is too low and economical education of polish households is very important.

Jan Więcek, Anita Fajczak-Kowalska

Analysis of change of revenue and in housekeeping in Lodz province expanses and in Poland in years 1999-2006

Resume it present analysis of change of disposable revenue in article and on big aggregates expenses (food and non-alcoholic drinks, alcoholic drinks and tabacco products, clothing and footwear, use of apartment and carriers of energies, health, transport, education, recreation and culture in years 1999-2006. Largeness of difference in disposable revenues taking a stand between farms in Lodz province expenses and in Poland in all researched farms.